ایاصوفیه ترابزون

ایاصوفیه یا حقیا صوفیا ترابزون یکی از دیدنی های ترابزون که در گشت شهری به شما نشان داده خواهد شد.اما بد نیست که قبل از بازدید از این مکان،اطلاعاتی راجع به آن داشته باشید.به همین منظور در این نوشته قصد داریم تا اطلاعاتی در مورد تایخچه و هر آنچه به ایاصوفیا ترابزون مربطو است ارائه دهیم.در ادامه همراه ما باشید.

موقعیت ایاصوفیه در ترابزون

ایاصوفیا ترابزون در محله فاتح، در مرکز شهر ترابزون قرار دارد. این بنا در فاصله ۴.۸ کیلومتری عمارت آتاتورک و ۴ کیلومتری غرب دریای سیاه قرار دارد. آدرس دقیق به شرح زیر است:

• آدرس: Trabzon, Ortahisar, Fatih Mahallesi, Ekrem Kadri Uzgören Caddesi, No: 2
• در کنار خیابان اصلی Ekrem Kadri Uzgören Caddesi واقع شده است. این بنا دارای یک ورودی اصلی از سمت خیابان و یک ورودی جانبی از سمت حیاط داخلی است.
• یکی از جاذبه های گردشگری محبوب در ترابزون است. این بنا به دلیل معماری زیبای خود و نقاشی های دیواری خیره کننده اش، مورد توجه گردشگران قرار دارد.

دسترسی به ایاصوفیه ترابزون

می توانید از وسایل حمل و نقل عمومی یا خودروی شخصی استفاده کنید.

با وسایل حمل و نقل عمومی

اگر از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده می کنید، می توانید از اتوبوس یا تاکسی استفاده کنید.

• اتوبوس: اتوبوس های خط ۱۴ و ۱۶ از مرکز شهر به ایاصوفیا می روند. نزدیک ترین ایستگاه اتوبوس به، ایستگاه “Fatih” است.
• تاکسی: تاکسی ها در همه جای شهر  در دسترس هستند. هزینه تاکسی از مرکز به ایاصوفیا حدود ۱۰ لیر ترکیه است.

با خودروی شخصی

اگر با خودروی شخصی سفر می کنید، می توانید از مسیر زیر برای رفتن به ایاصوفیا استفاده کنید:

از مرکز شهر ترابزون: از خیابان اصلی Atatürk Bulvarı به سمت غرب بروید. پس از حدود ۲ کیلومتر، به خیابان Ekrem Kadri Uzgören Caddesi بپیچید. ایاصوفیا در سمت چپ شما قرار خواهد داشت.

ساعات بازدید از ایاصوفیا ترابزون

• همه روزه از ساعت ۰۸:۰۰ تا ۱۹:۰۰ باز است.
• هزینه ورود به ایاصوفیا ترابزون برای بزرگسالان ۲۰ لیر ترکیه و برای کودکان زیر ۱۲ سال رایگان است.

تاریخچه ایاصوفیه ترابزون

در فاصله ۱۰۵۰ کیلومتری از استانبول، شهر ساحلی ترابزون قرار دارد که میزبان یکی دیگر از ایاصوفیا ها است. در حالی که این بنای تاریخی در مقایسه با همتای خود در استانبول بسیار کمتر شناخته شده است، اما همچنان ویژگی های هنری منحصر به فرد و زیبایی خود را حفظ کرده است. ایاصوفیه ترابزون به عنوان یکی از بهترین ساختمان های حفظ شده در سبک معماری اواخر بیزانس در نظر گرفته می شود و همچنین همان تاریخ پر تنش تغییر دین را مانند همتای خود در استانبول (و در میان بسیاری از شهرهای دیگر ترکیه) تجسم می بخشد.

ایاصوفیه در زمانی بین ۱۲۳۸-۱۲۶۳ میلادی تحت فرمان مانوئل یکم کومننوس، امپراتور امپراتوری ترابزون ساخته شد. امپراتوری ترابزون پس از فتح قسطنطنیه در سال ۱۲۰۴ در جریان جنگ صلیبی چهارم تأسیس شد. پس از غارت شهر، امپراتوری بیزانس شروع به فروپاشی به ایالت های کوچکتر کرد که از جمله آنها امپراتوری ترابزون بود. پس از تصور اولیه ایاصوفیه، این مکان به عنوان یک کلیسای صومعه ای و تشییع جنازه خدمت می کرد. بعدها، امپراتوری ترابزون در سال ۱۴۶۱ توسط محمد دوم و امپراتوری عثمانی فتح شد، درست چند سال قبل از سقوط قسطنطنیه و پایان رسمی امپراتوری بیزانس.

فاصله ترابزون از استانبول منجر به حفظ ایاصوفیه به عنوان کلیسا برای حدود یک قرن پس از فتح عثمانی شد – به عنوان یک منطقه پیرامونی و کم جمعیت، فشار تغییر دین چندان زیاد نبود. تا قرن نوزدهم، کلیسا متروک شده بود زیرا جامعه ای به اندازه کافی بزرگ برای توجیه برگزاری نماز وجود نداشت. بعداً، در دهه ۱۸۶۰، این فضا به عنوان مسجد مورد استفاده قرار گرفت، همانطور که از گچ بری تزئینات داخلی نقاشی دیواری آن که بعداً در سال ۱۹۵۷ کشف شد، مشخص است. در نیمه دوم قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم ابهاماتی در تاریخ ایاصوفیه وجود دارد، اما تا جنگ جهانی دوم، از آن به عنوان انبار نظامی استفاده می شد.

تبدیل ایاصوفیه ترابزون به موزه و مسجد

پس از جنگ، از سوی فرماندار ترابزون برای تبدیل ایاصوفیه به موزه فشار وجود داشت، اما در عوض در سال ۱۹۵۳ به مسجد تبدیل شد. تاریخ ایاصوفیه ترابزون از بسیاری جهات با ایاصوفیه استانبول موازی است: پس از انجام یک بررسی باستان‌شناسی توسط دیوید وینفیلد در سال ۱۹۵۷ و کشف بسیاری از نقاشی‌های دیواری سالم زیر گچ، حرکتی برای تبدیل مسجد به موزه وجود داشت. این نقاشی‌های دیواری اکثر فضای دیوار و سقف ایاصوفیه را پوشانده‌اند و همچنان صحنه‌های رنگین کمانی از مبشران، فرشتگان و کتاب مقدس را به نمایش می‌گذارند. یک مسجد مجزا به نام Yeni Fatih در نزدیکی ساخته شد تا جامعه مذهبی پس از تبدیل ایاصوفیه به موزه همچنان مکانی برای عبادت داشته باشند.

کمتر از ۳۰ سال بعد، مقامات ترکیه ای از قبل درخواست بازگشت ایاصوفیه ترابزون به مسجد را داشتند – دهه ۱۹۸۰ در ترکیه شاهد افزایش جنبش های اسلام گرا و ملی گرا بود که از نظارت و حکمرانی محافظه کارانه تر حمایت می کردند. شورای منطقه ای حفاظت ترابزون اعلام کرد که از آنجایی که این بنای تاریخی “نماینده معماری مسجد ترکیه نیست بلکه یک معماری کلیسا است و شامل نقاشی های دیواری در فضای داخلی آن است که از نظر تاریخ هنر و گردشگری مهم است”، با تبدیل آن موافقت نکرد.

این تنش هرگز حل نشد و در سال ۲۰۱۲، اداره بنیادها، یک سازمان دولتی که بناها و املاک مذهبی را مطابق با قانون اسلامی عثمانی مدیریت می کند، ادعا کرد که سکولاریزه کردن این ساختمان مغایر با “حقوق مالکیت تضمین شده توسط قانون اساسی” است.در سال ۲۰۱۳، ایاصوفیه ترابزون به عنوان مسجد افتتاح شد و تا به امروز به همین شکل باقی مانده است.

سازمان‌های ترابزون علیه تبدیل ایاصوفیه شکایت‌هایی را مطرح کرده‌اند، به‌خصوص به نام ارزش تاریخی هنری آن و بی‌توجهی به شیوه‌های دقیق حفاظت. اکنون یک سقف کاذب بسیاری از نقاشی‌های دیواری مجلل این بنا را پوشانده است، و همچنین کف‌های فرش شده، یک محراب و پرده‌هایی برای جداسازی قسمت اصلی نماز اضافه شده است. این افزودنی‌ها بدون تأیید شورای منطقه‌ای حفاظت اجرا شدند و با اقدامات احتیاطی پیشنهادی اجرا نشدند. در حالی که به عنوان یک موزه فعالیت می‌کرد، ایاصوفیه تعدادی از اقدامات سختگیرانه حفاظتی را به کار گرفت، به گونه‌ای که عکاسی با فلاش در داخل سایت مجاز نبود. اکنون، برای بخش‌هایی که به‌عنوان مسجد عمل می‌کنند، هیچ اقدام حفاظتی واقعی وجود ندارد و دائماً در معرض آسیب‌ قرار دارند.

نارضایتی مردم محلی

اهالی ترابزون به طور علنی مخالفت خود را با تغییر کاربری ابراز کرده اند – بدون وضعیت ایاصوفیه به عنوان موزه، تعداد گردشگران تور ترابزون به شدت کاهش یافته است که منجر به کاهش درآمد مشاغل محلی شده است. در حالی که مردم ایاصوفیه را به جای ارزش تاریخی هنری از نظر اقتصادی ارزش قائل هستند، ناامیدی آنها از تغییر کاربری آن ثابت می کند که چگونه کل تصمیم مشکل ساز است و از توجه به جوامع محلی غفلت کرده است. کل فرآیند تغییر کاربری احتمالاً هیچ بحثی با مردم ترابزون در بر نداشت.

در قلب ابتکارات تغییر کاربری دولت ترکیه، تمایل آن برای توجیه نوعی مالکیت بر تاریخ است. مقامات ترکیه تبدیل موزه ها به مساجد را به عنوان “ترمیم” ارائه می کنند، اما در واقع، این یک اقدام سرکوب است که به دنبال پاک کردن تعدد هویت ها در داخل این ساختمان ها است. نیازی ذاتی به وجود مساجد بیشتر در ترکیه وجود ندارد. جمعیت عمدتاً اسلامی است و مساجد زیادی وجود دارند که حتی مورد استفاده قرار نمی گیرند.

این واقعیت که شهر ترابزون پس از تغییر کاربری ایاصوفیه به موزه، یک مسجد کاملاً جدید برای جامعه خود ساخته است، ثابت می کند که این تبدیلات مربوط به عرضه و تقاضا نیست. در حالی که به عنوان شرط قانون اسلامی عثمانی یا خدمتی به مسلمانان ترکیه حجاب شده است، هدف نهایی این تبدیلات تحریک احساسات ملی گرایی با تجلیل از حاکمیت امپریالیستی عثمانی است. ایاصوفیه ترابزون قبل از اینکه برای مدت بسیار کوتاهی به مسجد تبدیل شود، چندین قرن کلیسا بود. ادعای اینکه این مکان به نحوی متعلق به مکان عبادت اسلامی است، از نظر تاریخی نادرست است.

در سراسر ترکیه، چندین ایاصوفیه وجود دارد که در سال‌های اخیر از موزه به مسجد تبدیل شده‌اند. در نهایت، حفظ وضعیت آنها به عنوان موزه سالم ترین و برابرترین راه برای آشتی دادن هویت های متنوع در آنها است. با در نظر گرفتن این بناهای تاریخی از طریق ارزش های تاریخی و هنری آنها، می توانیم آنها را از یک دیدگاه غیر سیاسی درک کنیم و آنها را به دلیل ارزش آموزشی آنها قدردانی کنیم.

در مقابل، سکولار کردن فضاهای داخلی ترکیه به معنای سیاسی کردن آنها است. با توجه به زمان افزایش ملی گرایی و اسلام با ترک بودن، تبدیل فضاهای سکولار و آموزشی به چیزی اسلامی یک حرکت سیاسی خاص است. سکولاریسم نقش کلیدی در دور کردن یک ملت، به ویژه یکی با چنین تاریخ مذهبی پررنگی، از گذشته امپریالیستی خود دارد. این به خنثی کردن مکانی به پیچیده و چندوجهی مانند ایاصوفیه کمک می کند، که تاریخ آن در تعداد زیادی از تحولات مذهبی گره خورده است. عدم مالکیت مذهبی در این سناریو، صلح آمیز ترین راه برای انتقال تاریخ ایاصوفیه است – همانطور که در حال حاضر به نظر می رسد، این بناها برای سلاح سازی میراث و تحمیل ایدئولوژی بر دیگران استفاده می شوند.

source : projects.iq.harvard.edu